Μια νέα μελέτη δείχνει ότι η καθαρά αγγειακής αιτιολογίας γνωστική εξασθένηση είναι αρκετά συχνή.
Αρκετές διαφορετικές παθολογίες μπορούν να συσχετιστούν με την άνοια, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Alzheimer (AD), των αγγειακών διαταραχών και της ύπαρξης σωμάτων Lewy. Σε πολλούς ασθενείς, μπορεί να συνυπάρχουν διαφορετικές παθολογίες και η συχνότητα της σαφώς αγγειακής αιτιολογίας γνωστικής εξασθένησης (VCI) είναι άγνωστη μέχρι σήμερα.
Πρόσφατα αναλύθηκαν δύο καθιερωμένες βάσεις δεδομένων, η Μελέτη των Θρησκευτικών Τάξεων και το έργο Rush Memory and Aging, που περιέλαβαν άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, τα οποία δεν είχαν άνοια κατά την έναρξη και υποβλήθηκαν σε δομημένες νευροψυχολογικές εξετάσεις ετησίως. Οι ερευνητές χώρισαν τα δείγματα παθολογίας σε τρεις ομάδες: μόνο νευροεκφυλιστική αλλαγή, αγγειακή παθολογία χωρίς αλλαγές AD ή άλλη εκφυλιστική παθολογία ή μικτή παθολογία.
Μεταξύ 2096 συμμετεχόντων που πέθαναν, ήταν διαθέσιμα πλήρη δεδομένα νευροπαθολογικών εξετάσεων για τα 1.767 (μέση ηλικία θανάτου 89,4 έτη, 67% γυναίκες). Συνολικά, 369 (20,9%) συμμετέχοντες είχαν σαφή αγγειακή παθολογία, 407 (23,0%) είχαν νευροεκφυλισμό και 991 (56,1%) είχαν μικτή παθολογία. Η γνωστική εξασθένηση ήταν παρούσα πριν από το θάνατο στο 78% της ομάδας μικτής παθολογίας, στο 68% της ομάδας με νευροεκφυλισμό και στο 43% της αγγειακής ομάδας. Το εγκεφαλικό επεισόδιο ήταν πιο συχνό στην ομάδα μικτής παθολογίας (25%) και αμιγώς αγγειακής (21%) από ό,τι στη νευροεκφυλιστική ομάδα (10%). Μια ποικιλία διαφορετικών αγγειακών παθολογιών ήταν παρούσα στην αμιγώς αγγειακή ομάδα, συμπεριλαμβανομένων των μακρο-εμφράκτων (35%), των μικροεμφράκτων (28%), της μέτριας έως σοβαρής αθηροσκλήρωσης (32%), της μέτριας έως σοβαρής αρτηριολοσκλήρυνσης (29 %) και μέτριας έως σοβαρής αμυλοειδικής αγγειοπάθειας (18%). Σε ένα πολυμεταβλητό μοντέλο, τα μακρο-έμφρακτα και η αρτηριολοσκλήρυνση στα βασικά γάγγλια συσχετίστηκαν με γνωστική εξασθένηση.
Σε αυτή τη μελέτη, η σαφώς αγγειακής αιτιολογίας γνωστική εξασθένηση ήταν παρούσα σε περίπου 1 στους 5 συμμετέχοντες. Δεδομένου ότι τα μακρο-έμφρακτα και η αρτηριολοσκλήρυνση ήταν δύο βασικοί παράγοντες που συνέβαλαν στη γνωστική εξασθένηση, οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να δώσουν έμφαση στα μέτρα που είναι αποτελεσματικά στη μείωση του εγκεφαλικού επεισοδίου και της βλάβης των μικρών αγγείων, όπως η ρύθμιση της υπέρτασης, της χοληστερίνης, του διαβήτη, η αντιπηκτική αγωγή για εμβολικές πηγές υψηλού κινδύνου και η τροποποίηση του τρόπου ζωής, όπως η τακτική σωματική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος.
Βιβλιογραφία
Oveisgharan S et al. Frequency and underlying pathology of pure vascular cognitive impairment. JAMA Neurol 2022 Oct 24
