Μη λειτουργικά αδενώματα των επινεφριδίων (τυχαιώματα): όχι τόσο ασήμαντα όσο πολλοί πιστεύουν

Σε μια αναδρομική μελέτη, αυτές οι βλάβες συσχετίστηκαν με αυξημένη θνησιμότητα.

Τα επινεφρίδια (γνωστά και ως υπερνεφρικοί αδένες) είναι ενδοκρινείς αδένες που παράγουν μια ποικιλία ορμονών συμπεριλαμβανομένης της αδρεναλίνης και των στεροειδών αλδοστερόνη και κορτιζόλη. Βρίσκονται πάνω από τα νεφρά. Κάθε αδένας έχει έναν εξωτερικό φλοιό που παράγει στεροειδείς ορμόνες και έναν εσωτερικό μυελό. Ο ίδιος ο φλοιός των επινεφριδίων χωρίζεται σε τρεις κύριες ζώνες: τη σπειραματική ζώνη, τη ζώνη fasciculata και τη δικτυωτή ζώνη.

Η τυχαία διαπίστωση μάζας των επινεφριδίων στην απεικόνιση είναι συχνή (0,6 έως 1,3% όλων των CT κοιλίας). Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει αδένωμα, μυελολίπωμα, κύστη, λίπωμα, φαιοχρωμοκύτωμα, καρκίνο των επινεφριδίων, μεταστατικό καρκίνο, υπερπλασία και φυματίωση. Μερικές από αυτές τις βλάβες αναγνωρίζονται εύκολα από την απεικόνιση. Ωστόσο, συχνά το αδένωμα έναντι του καρκίνου/μετάστασης είναι πιο δύσκολο να διακριθεί. Έτσι, έχουν αναπτυχθεί κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες για να βοηθήσουν στη διάγνωση και τη λήψη αποφάσεων. Παρόλο που τα τυχαιώματα των επινεφριδίων είναι συχνά, συνήθως δεν είναι καρκινικά: λιγότερο από το 1% όλων των επινεφριδίων είναι κακοήθη

Σε μια πρόσφατη μελέτη, ασθενείς με επινεφριδιακά τυχαιώματα και ενδείξεις για αυτόνομη έκκριση κορτιζόλης (βάσει ολονύκτιας δοκιμής καταστολής δεξαμεθαζόνης 1 mg) αλλά χωρίς έκδηλο σύνδρομο Cushing είχαν αυξημένη θνησιμότητα. Τώρα, Σουηδοί ερευνητές εξέτασαν τη θνησιμότητα για ασθενείς με υποτιθέμενα μη λειτουργικά αδενώματα επινεφριδίων (NFAAs) σε μια αναδρομική μελέτη: 18.000 ασθενείς με επίσημη διάγνωση καλοήθους νεοπλάσματος επινεφριδίων — αλλά όχι επίσημη διάγνωση ορμονικής δραστηριότητας, όπως το σύνδρομο Cushing — συγκρίθηκαν με 124.000 μάρτυρες που ταίριαζαν ανά ηλικία και φύλο.

Μετά από διάμεση παρακολούθηση 6 ετών, το 21% των περιπτώσεων NFAA και το 16% των μαρτύρων είχαν πεθάνει, και η διαφορά ήταν σημαντική στις αναλύσεις προσαρμοσμένες για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες. Τα περιστατικά είχαν επίσης σημαντικά υψηλότερη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο. Η συσχέτιση ήταν πιο έντονη για συμμετέχοντες ηλικίας κάτω των 65 ετών σε σύγκριση με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε επινεφριδεκτομή είχαν παρόμοια θνησιμότητα με τους μάρτυρες.

Το γιατί ένα NFAA μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου είναι ασαφές. Οι ερευνητές δεν είχαν πρόσβαση σε ορμονικές αξιολογήσεις, επομένως ορισμένοι ασθενείς που είχαν επισημανθεί ότι είχαν NFAA μπορεί να είχαν αδιάγνωστη αυτόνομη έκκριση κορτιζόλης. Εικάζουν επίσης ότι τα αρχικά μη λειτουργικά αδενώματα μπορεί να γίνουν ορμονικά ενεργά με την πάροδο του χρόνου. Η παρόμοια θνησιμότητα σε περιπτώσεις που υποβλήθηκαν σε επινεφριδεκτομή και σε μάρτυρες υποστηρίζει αυτή την υπόθεση. Τέλος, παράγοντες που προάγουν την ανάπτυξη NFAA μπορεί να προάγουν την ανάπτυξη άλλων όγκων. Προς το παρόν, δεν είναι σαφές εάν οι ασθενείς με αληθινά NFAA θα ωφεληθούν από περιοδικά επαναλαμβανόμενη ορμονικό έλεγχο.

Βιβλιογραφία

Patrova J et al. Mortality in patients with nonfunctional adrenal tumors. JAMA Intern Med 2023 Jun 26; e232442.

Kjellbom A et al. Association between mortality and levels of autonomous cortisol secretion by adrenal incidentalomas: A cohort study. Ann Intern Med 2021 May 25.

About Ηρακλής Αβραμόπουλος 1389 Articles
Παθολόγος Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Υγεία ΙΑΤΡΕΙΟ Νεαπόλεως 9 15123 Μαρούσι 2106867060 2106838742 6944881577 avramopoulos(at)medweb(dot)gr