Τόσο τα πολύ χαμηλά όσο και τα πολύ υψηλά επίπεδα HDL βρέθηκαν ότι σχετίζονται με αυξημένη θνησιμότητα σε δύο πρόσφατες μελέτες ασθενών με στεφανιαία νόσο.
Οι επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν μια αντίστροφη σχέση μεταξύ της χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (HDL) και του καρδιαγγειακού κινδύνου, δηλαδή όσο χαμηλότερο το επίπεδό της τόσο πιο αυξημένςο ο κίνδυνος. Ωστόσο, ορισμένα πρόσφατα δεδομένα δείχνουν επίσης κακά αποτελέσματα σε πολύ υψηλά επίπεδα HDL. Για να επαληθεύσουν αυτήν την παρατήρηση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από δύο προοπτικές μελέτες, στο Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) και στις ΗΠΑ, που εξέτασαν τη συσχέτιση μεταξύ πολύ υψηλού επιπέδου HDL (>80 mg/dL) και θνησιμότητας σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο (CAD).
Μεταξύ περίπου 14.500 ατόμων στη μελέτη του Η.Β. (μέση ηλικία 62 έτη, 76% άνδρες) και 5.500 ατόμων στη μελέτη των ΗΠΑ (μέση ηλικία 64 έτη, 66% άνδρες), υπήρχε μια συσχέτιση σχήματος U μεταξύ του επιπέδου HDL και της θνησιμότητας. Σε σύγκριση με άτομα με μεσαία επίπεδα HDL (40-60 mg/dL), αυτά με τα χαμηλότερα (≤30 mg/dL) ή τα υψηλότερα (>80 mg/dL) επίπεδα HDL είχαν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο τόσο για θνησιμότητα από κάθε αιτία όσο και για καρδιαγγειακά θνησιμότητα. Στη μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, μετά από προσαρμογή για συγχυτικούς παράγοντες, οι ασθενείς με HDL >80 mg/dL είχαν διπλάσιο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες και 70% υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνησιμότητας από εκείνους με μεσαία επίπεδα. Είναι ενδιαφέρον ότι ο κίνδυνος θανάτου από όλες τις αιτίες με πολύ υψηλή HDL-C ήταν υψηλότερος στους άνδρες από ότι στις γυναίκες στη μελέτη του Ηνωμένου Βασιλείου (HR, 2,63 [P<0,001] έναντι 1,39 [P=0,23], αντίστοιχα).
Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τόσο τα πολύ χαμηλά όσο και τα πολύ υψηλά επίπεδα HDL θα πρέπει να χρησιμεύουν ως «κόκκινο πανί» ότι ένας ασθενής μπορεί να διατρέχει αυξημένο κίνδυνο και να ωθήσουν τους κλινικούς γιατρούς να θεσπίσουν επιθετικές, βασισμένες σε στοιχεία στρατηγικές πρόληψης, όπως η μείωση της LDL και η διαχείριση της αρτηριακής πίεσης. Προς το παρόν, δεν ενδείκνυνται θεραπείες αύξησης της HDL για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Βιβλιογραφία
Liu C, Dhindsa D, Almuwaqqat Z, et al. Association Between High-Density Lipoprotein Cholesterol Levels and Adverse Cardiovascular Outcomes in High-risk Populations. JAMA Cardiol. Published online May 18, 2022. doi:10.1001/jamacardio.2022.0912
