Ύπνος και υπέρταση: μια αμφίδρομη σχέση

Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι διαταραχές του ύπνου σχετίζονται με την υπέρταση. Ωστόσο, τα αντιυπερτασικά φάρμακα μπορούν με τη σειρά τους να διαταράξουν τον ύπνο, περιπλέκοντας τη θεραπεία για τους ασθενείς.

Ο διαταραγμένος ύπνος, συμπεριλαμβανομένου του ανεπαρκούς ύπνου και της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, μπορεί να συμβάλει στην υπέρταση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, η θεραπεία της υπέρτασης, συμπεριλαμβανομένων των διουρητικών, βήτα-αναστολέων ή άλλων φαρμάκων, έχει επίσης τη δυνατότητα να διαταράξει τον ύπνο.

Λιγότερος ύπνος, περισσότερος κίνδυνος υπέρτασης

Πρόσφατες οδηγίες από την American Heart Association τονίζουν τον ύπνο ως σημαντικό συστατικό της συνολικής υγείας και της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος. Η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου και η Εταιρεία Ερευνών για τον Ύπνο συνιστούν από κοινού στους ενήλικες να κοιμούνται 7 έως 9 ώρες τη νύχτα, ωστόσο τα στοιχεία του CDC υποδηλώνουν ότι ένας στους τρεις ανθρώπους κοιμάται λιγότερες από 7 ώρες τη νύχτα.

Αν κοιτάξετε τη σχέση μεταξύ ανεπάρκειας ύπνου και παχυσαρκίας και υπέρτασης, υπάρχει μια σαφής προδιάθεση για λιγότερο ύπνο, περισσότερη υπέρταση και περισσότερη παχυσαρκία. Τα δεδομένα της Εθνικής Έρευνας για την Υγεία και τη Διατροφή δείχνουν ότι τα άτομα που κοιμούνται 5 ώρες ή λιγότερο έχουν διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν νεοεμφανιζόμενη ή περιστασιακή υπέρταση.

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, υπάρχουν δομημένες αλλαγές στους ρυθμούς του αυτόνομου τόνου, της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού σε διαφορετικά στάδια ύπνου. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η αρτηριακή πίεση (ΑΠ) πέφτει ή «βυθίζεται» κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι λεγόμενοι «μη βυθιστές» (non dippers) θα έχουν την ίδια ΑΠ κατά τη διάρκεια της ημέρας χωρίς πτώση της ΑΠ κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Οι συνέπειες του να είσαι «non dipper» είναι ότι έχεις αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο, αποδεδειγμένα και ανεξάρτητο από την αρτηριακή πίεση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η απουσία πτώσης της νυχτερινής ΑΠ προβλέπει αυξημένη πιθανότητα υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας, εγκεφαλικού επεισοδίου, έμφραγμα του μυοκαρδίου και καρδιακής ανεπάρκειας.

Τα άτομα με υπέρταση είναι επίσης πολύ πιο πιθανό να έχουν συννοσηρή υπνική άπνοια.

Έχετε ακούσει για την ανθεκτική υπέρταση: το 80% των ατόμων με ανθεκτική στα φάρμακα υπέρταση έχουν υψηλή πιθανότητα υπνικής άπνοιας. Αλλά πρέπει να γνωρίζουμε ότι η υπνική άπνοια είναι συχνή όπως και η υπέρταση είναι επίσης συχνή. Το ότι υπάρχουν στον ίδιο ασθενή δεν σημαίνει ότι η υπνική άπνοια προκαλεί υπέρταση. Το κόλπο είναι να βρούμε αυτούς τους ανθρώπους με υπνική άπνοια που συμβάλλει σημαντικά στην ύπαρξη υπέρτασης.

Ζυγίστε τους κινδύνους και τα οφέλη των θεραπειών

Για τους ενήλικες με υπέρταση, η τήρηση των συνιστώμενων οδηγιών ύπνου μπορεί να είναι δύσκολη όταν παίρνουν φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο. Ομοίως, ορισμένα φάρμακα για την αϋπνία έχουν συσχετιστεί με αυξήσεις της ΑΠ.

Σε μια post hoc ανάλυση μιας τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης διασταυρούμενης μελέτης 4 ωρών έναντι 8 ωρών ύπνου τη νύχτα επί πάνω από 10 νύχτες, σε υγιή νεαρά άτομα, ο περιορισμένος ύπνος συνοδεύτηκε από αυξήσεις της ΑΠ που ήταν ιδιαίτερα εμφανείς στους άνδρες παρά στις γυναίκες.

Τα συνηθισμένα αντιυπερτασικά φάρμακα, όπως οι β-αναστολείς, μπορούν να μειώσουν τη μελατονίνη, έναν οδηγό του ύπνου, και σχετίζονται επίσης με τα νυχτερινά ξυπνήματα και τους εφιάλτες. Η κλονιδίνη μπορεί να καταστείλει τον ύπνο REM και να οδηγήσει σε κόπωση και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι άλφα-αναστολείς μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον ύπνο REM. Τα διουρητικά μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο λόγω της ανάγκης για ούρηση τη νύχτα, ενώ οι αναστολείς ΜΕΑ μπορεί να προκαλέσουν νυχτερινό βήχα.

Για ασθενείς με σοβαρές διαταραχές ύπνου όπως η ναρκοληψία, που χαρακτηρίζονται από υπερβολική υπνηλία και καταπληξία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η ευρέως χρησιμοποιούμενη θεραπεία sodium oxybate έχει 1.100 mg έως 1.600 mg νατρίου σε μια τυπική δόση. Πρόκειται για μια τεράστια δόση αλατιού που δίνεται σε αυτούς τους ασθενείς που ήδη διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για μελλοντική υπέρταση. Τα δεδομένα δείχνουν ότι 6 μήνες μετά τη λήψη sodium oxybate, οι ναρκολεπτικοί ασθενείς είτε είχαν νέα διάγνωση υπέρτασης είτε τους χορηγήθηκε ένα αντιυπερτασικό φάρμακο.

Τα νεότερα δεδομένα υποδηλώνουν επίσης ότι η νεφρική απονεύρωση, μια επεμβατική διαδικασία που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ανθεκτικής υπέρτασης, μπορεί να σχετίζεται με μείωση του δείκτη άπνοιας-υπόπνοιας μεταξύ ασθενών με αποφρακτική άπνοια ύπνου που υποβλήθηκαν στη διαδικασία. Οι ερευνητές συνεχίζουν να εξερευνούν τη σύνδεση. Η νεφρική απονεύρωση δεν είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της άπνοιας ύπνου. Είναι περίεργο το εύρημα ότι όταν απονευρώνετε τα νεφρικά συμπαθητικά νεύρα, μπορεί να βελτιώσετε τη σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας. Πώς σχετίζεται αυτό με μια μελλοντική μείωση της ΑΠ, δεν γνωρίζουμε.

Με τους πολλούς κινδύνους και τα οφέλη της θεραπείας, ένας συνδυασμός παρεμβάσεων μπορεί τελικά να αποδειχθεί επιτυχής σε ενήλικες με αυξημένη ΑΠ.

Αν μπορούμε να μειώσουμε την ΑΠ σε πληθυσμιακή βάση, είτε μέσω παρεμβάσεων όπως καλύτερος ύπνος, λιγότερο αλάτι, περισσότερη άσκηση και αλλαγή της συστολικής κατανομής της ΑΠ στον πληθυσμό ακόμη και κατά 2 mm Hg, θα μειώσετε το εγκεφαλικό κατά 6%. Αν μπορείτε να μειώσετε τη συστολική ΑΠ κατά 3 mm Hg, μειώνετε το εγκεφαλικό κατά 8%. Μειώστε τη συστολική ΑΠ κατά 5 mm Hg σε όλο τον πληθυσμό και θα πετύχετε να μειώσετε τον κίνδυνο για εγκεφαλικό κατά 14%. Συνδυάζοντας πολλαπλές παρεμβάσεις, μπορείτε να σημειώσετε σημαντική πτώση στην ΑΠ.

About Ηρακλής Αβραμόπουλος 1389 Articles
Παθολόγος Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Υγεία ΙΑΤΡΕΙΟ Νεαπόλεως 9 15123 Μαρούσι 2106867060 2106838742 6944881577 avramopoulos(at)medweb(dot)gr