Η αϋπνία συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου, ειδικά σε ηλικιωμένους και γυναίκες, σύμφωνα με μια νέα μετανάλυση.
Οι επιδράσεις της στέρησης ύπνου
Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η στέρηση ύπνου οδηγεί σε αυξημένη κορτιζόλη, η οποία με τη σειρά της επιταχύνει την αθηροσκλήρωση, συμβάλλοντας στη στεφανιαία νόσο και το επακόλουθο έμφραγμα του μυοκαρδίου. Αυτός είναι ένας πιθανός μηχανισμός που εξηγεί γιατί τα άτομα με αϋπνίες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η αϋπνία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων γενικότερα. Όσο περισσότερο στερείται τον ύπνο ένα άτομο, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για έμφραγμα.
Από την άλλη πλευρά, και ο υπερβολικός ύπνος θα μπορούσε να είναι εξίσου και ακόμη πιο επιβλαβής από τη στέρηση ύπνου. Αυτό ισχύει και για τα δύο φύλα και για διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Όμως, εδώ επειδή αυτά τα δεδομένα προέρχονται από μελέτες παρατήρησης, ενδεχομένως αυτοί που κοιμούνται πολλές ώρες να έχουν ένα υποκείμενο πρόβλημα που τους οδηγεί σε αυξημένη διάρκεια ύπνου και το οποίο είναι υπεύθυνο για τα αυξημένα εμφράγματα.
Η μετανάλυση
Για αυτήν τη μετανάλυση, που δημοσιεύτηκε στο Clinical Cardiology, ο Dean και οι συνεργάτες του, εντόπισαν εννέα ελεγχόμενες μελέτες παρατήρησης με δεδομένα για την επίπτωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου (ΜΙ) σε ενήλικες με αϋπνία. Η μελέτη περιελάμβανε περισσότερους από 1,1 εκατομμύριο συμμετέχοντες, από τους οποίους οι 154.414 είχαν αϋπνία και περίπου 1 εκατομμύριο δεν είχαν και χρησίμευσαν για σύγκριση (μάρτυρες).
Το πρωταρχικό αποτέλεσμα ήταν η συχνότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου. Τα δευτερεύοντα αποτελέσματα περιελάμβαναν τη διάρκεια του ύπνου, την ηλικία, το φύλο και τις συννοσηρότητες.
Τα άτομα με αϋπνία παρουσίασαν μεγαλύτερο κίνδυνο για ΜΙ σε σύγκριση με εκείνα χωρίς αϋπνία (RR = 1,69; 95% CI, 1,41-2,02; P < 0,00001).
Αυτός είναι ένας σημαντικός κίνδυνος. Ωστόσο, δεν βρίσκουμε στις κατευθυντήριες οδηγίες τη σημασία του ύπνου και πόσο σημαντική είναι η αντιμετώπιση των αϋπνιών για άλλους παράγοντες κινδύνου και για το επακόλουθο έμφραγμα μυοκαρδίου.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για έμφραγμα του μυοκαρδίου παρατηρήθηκε μεταξύ των ασθενών που κοιμόντουσαν 5 ή λιγότερες ώρες σε σύγκριση με αυτούς που κοιμόντουσαν 7 έως 8 ώρες (RR = 1,56; 95% CI, 1,41-1,73; P < 0,00001). Ωστόσο, οι συμμετέχοντες που κοιμόντουσαν 6 ώρες είχαν χαμηλότερο κίνδυνο για ΜΙ σε σύγκριση με αυτούς που κοιμόντουσαν 9 ώρες ή περισσότερες την ημέρα (RR = 0,75; 95% CI, 0,68-0,83; P < 0,00001).
Αυτό δείχνει ότι τόσο ο υπερβολικός ύπνος όσο και η σοβαρή στέρηση ύπνου συνδέονται με μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακό επεισόδιο. Ωστόσο, όταν αναλύθηκαν ασθενείς που κοιμόντουσαν 6 ώρες έναντι αυτών που κοιμόντουσαν 9, εντοπίστηκε μικρότερος κίνδυνος για έμφραγμα μυοκαρδίου στην πρώτη ομάδα, αποδεικνύοντας ότι ο υπερβολικός ύπνος θα μπορούσε να είναι πιο επιβλαβής από τη στέρηση ύπνου. Είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τους ασθενείς σχετικά με αυτό, καθώς ορισμένοι μπορεί να υποθέσουν ότι εάν η στέρηση ύπνου είναι επιβλαβής για την καρδιά, τότε οι υπερβολικά μεγάλες διάρκειες ύπνου θα μπορούσαν να είναι ευεργετικές. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αλήθεια.
Αν και ο κίνδυνος ήταν αυξημένος τόσο στους νεότερους όσο και στους μεγαλύτερους ασθενείς με αϋπνία, ο κίνδυνος για έμφραγμα του μυοκαρδίου ήταν μεγαλύτερος μεταξύ των άνω των 65 ετών (RR = 2,06, 95% CI, 1,52-2,79, P < 0,00001).
Ο κίνδυνος για MI ήταν επίσης αυξημένος τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες με αϋπνία. Ωστόσο, ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος μεταξύ των γυναικών (RR = 2,24; 95% CI, 1,54-3,25; P < 0,00001) σε σύγκριση με τους άνδρες (RR = 2,03; 95% CI, 1,78-2,23; P < 0,00001).
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει ενισχυμένος παράγοντας απελευθέρωσης κορτικοτροπίνης στις γυναίκες και γι’ αυτό οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο επιπολασμό άγχους, διαταραχών πανικού και κατάθλιψης. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να εξηγήσει γιατί οι γυναίκες με αϋπνία έχουν μεγαλύτερη συχνότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου. Παρόλα αυτά, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα επίπεδα κορτιζόλης είναι υψηλότερα μεταξύ των ανδρών ως απάντηση στο στρες. Απαιτούνται επιπρόσθετες μελέτες στο μέλλον για να εξηγηθεί περαιτέρω αυτό.
Η έναρξη και η διατήρηση του ύπνου – ένα συνηθισμ’ενο πρόβλημα στους ασθενείς με αϋπνία – συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για MI (RR = 1,13; 95% CI, 1,04-1,23; P = 0,003), ενώ ο μη επανορθωτικός ύπνος και η δυσλειτουργία κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν ήταν (RR = 1,06 95% CI, 0,91-1,23, Ρ = 0,46).
Συμπέρασμα
Πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στον ύπνο στη ζωή μας για να διατηρήσουμε μια υγιή καρδιά, καθώς τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η στέρηση ύπνου σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων. Όσο περισσότερη είναι η έλλειψη ύπνου, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ, καθώς πολλά άτομα συνειδητά κοιμούνται λιγότερο για να εξοικονομήσουν χρόνο. Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο βλάπτουμε την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος. Όσοι πάσχουν από αϋπνία και δεν μπορούν να κοιμηθούν αρκετά, παρά την προτεραιότητα που δίνουν στη σωστή υγιεινή του ύπνου, θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή και θα πρέπει να ελέγχονται για παράγοντες κινδύνου για ένφραγμα του μυοκαρδίου.
Βιβλιογραφία
Dean YE, et al. Association between insomnia and the incidence of myocardial infarction: A systematic review and meta-analysis. Clin Cardiol. 2023;doi:10.1002/clc.23984.
