Ακόμη και σε ασθενείς των οποίων το CAC score είναι 0, το κάπνισμα, ο διαβήτης και η υπέρταση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και θα πρέπει να καθπδηγούν την απόφαση για προληπτική θεραπεία.
Προτείνεται ότι άτομα χωρίς σκορ ασβεστίου των στεφανιαίων αρτηριών (CAC) διατρέχουν χαμηλό κίνδυνο για αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο (ASCVD) και ότι οι προληπτικές θεραπείες όπως οι στατίνες μπορεί να καθυστερήσουν ή να αναβληθούν σε αυτούς τους ασθενείς. Σε μια μεγάλη πολυεθνική μελέτη με ασθενείς με μηδενικό CAC και χωρίς ASCVD στην έναρξή της, οι ερευνητές αξιολόγησαν εάν οι παραδοσιακοί καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου προέβλεπαν συμβάντα ASCVD κατά τη διάρκεια μακροπρόθεσμης, προοπτικής παρακολούθησης.
Μεταξύ 3.416 συμμετεχόντων (μέση ηλικία 58 έτη, 63% γυναίκες, 33% λευκές, 31% μαύρες, 12% Κινεζοαμερικανοί και 24% Ισπανόφωνοι), 189 συμβάντα ASCVD εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια μιας μέσης παρακολούθησης 16 ετών (91 στεφανιαία επεισόδια καρδιακής νόσου [CHD], 88 εγκεφαλικά επεισόδια και 10 CHD και εγκεφαλικά επεισόδια).
Τα μη προσαρμοσμένα ποσοστά επίπτωσης ήταν χαμηλά (≤5 ανά 1000 άτομα-έτη) παρουσία των περισσότερων μεμονωμένων παραγόντων κινδύνου, αλλά υψηλότερα για τον σακχαρώδη διαβήτη, το τρέχον κάπνισμα, την υπέρταση και τη χρόνια νεφρική νόσο.
Μετά από πολυμεταβλητή προσαρμογή, το τρέχον κάπνισμα τσιγάρων (αναλογία κινδύνου 2,12), ο σακχαρώδης διαβήτης (HR, 1,68) και η υπέρταση (HR, 1,57) συσχετίστηκαν σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο ASCVD.
Όταν ταξινομήθηκε ανά φύλο, το τρέχον κάπνισμα τσιγάρων συσχετίστηκε με κίνδυνο ASCVD μόνο στους άνδρες. Τα ποσοστά επίπτωσης ήταν 10,1 και 5,2 συμβάντα ανά 1000 ανθρωπο-έτη για άνδρες και γυναίκες, αντίστοιχα.
Το οικογενειακό ιστορικό πρόωρης στεφανιαίας νόσου δεν συσχετίστηκε σημαντικά με τον κίνδυνο ASCVD συνολικά, αλλά συσχετίστηκε σημαντικά με τον κίνδυνο στις γυναίκες. Τα ποσοστά επίπτωσης ήταν 4,6 και 4,4 συμβάντα ανά 1000 ανθρωπο-έτη για γυναίκες και άνδρες, αντίστοιχα.
Οι περισσότεροι ασθενείς με μηδενικό CAC διατρέχουν χαμηλό κίνδυνο για επεισόδια ASCVD, αλλά θα πρέπει να υιοθετήσουμε ένα αυξημένο επίπεδο υποψίας για ASCVD σε ασθενείς που καπνίζουν τσιγάρα ή έχουν σακχαρώδη διαβήτη ή υπέρταση. Αυτά τα δεδομένα συνάδουν με την κατευθυντήρια γραμμή χοληστερόλης ACC/AHA του 2018, η οποία αναφέρει: «…εάν η CAC είναι μηδενική, η θεραπεία με στατίνες μπορεί να ανασταλεί ή να καθυστερήσει, εκτός από τους καπνιστές τσιγάρων, αυτούς με σακχαρώδη διαβήτη και εκείνους με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό της πρόωρης ASCVD». Φυσικά και θα πρέπει να συνεχίσουμε να λαμβάνουμε υπόψη το οικογενειακό ιστορικό σε όλους τους ασθενείς κατά την εκτίμηση του κινδύνου ASCVD, ακόμη και αν το CAC είναι 0.
Βιβλιογραφία
Al Rifai M et al. Determinants of incident atherosclerotic cardiovascular disease events among those with absent coronary artery calcium: Multi-ethnic study of atherosclerosis. Circulation 2021 Dec 8.
